Vorige week kwam een interessante uitspraak online van de Raad van State. Interessant omdat de uitspraak ziet op een situatie die zich vaker voordoet in onze branche. En interessant omdat de uitspraak inzicht biedt in de manier waarop de rechterlijke macht kijkt naar de verantwoordelijkheden van werkgevers.
Lees deze uitspraak van de RvS maar eens over een ongeval in 2016
Wat is het geval ?
In 2016 vond een arbeidsongeval plaats. Een medewerker van de betreffende onderneming kreeg een vallende doos op haar hoofd toen de pallet die boven haar uit de stelling werd gehaald scheef bleek te staan. De medewerker liep een hersenschudding. In eerste instantie kreeg de werkgever een bestuurlijke boete opgelegd door het ministerie SZW van € 72.000,--. De Raad van State heeft deze in haar meest recente uitspraak teruggebracht tot € 23.625,--.
Waarom is er werkgeversaansprakelijkheid?
Volgens de arbo-wet is de werkgever verplicht te zorgen voor een veilige werkomgeving. Meer specifiek staat er in artikel 3.17:
Het gevaar te worden getroffen of geraakt door voorwerpen, producten of onderdelen daarvan dan wel vloeistoffen of gassen, of het gevaar bekneld te raken tussen voorwerpen, producten of onderdelen daarvan, wordt voorkomen en indien dat niet mogelijk is zoveel mogelijk beperkt
Daarnaast staan in artikel 7.4 met betrekking tot arbeidsmiddelen (Een palletstelling is een arbeidsmiddel)
Een arbeidsmiddel is zodanig geplaatst, bevestigd of ingericht en wordt zodanig gebruikt dat het gevaar dat zich een ongewilde gebeurtenis voordoet zoals verschuiven, omvallen, kantelen, getroffen worden door het arbeidsmiddel of onderdelen daarvan, oververhitting, brand, ontploffen, blikseminslag en directe of indirecte aanraking met elektriciteit zoveel mogelijk is voorkomen.
De rechtbank stelt in deze zaak dat de werkgever niet voldoende heeft gedaan om de veiligheid van de medewerkers te borgen conform voorgaande artikelen. In het vervolg van dit blog zul je lezen dat deze werkgever al pro-actief actie had ondernomen en ook na het ongeval extra maatregelen heeft genomen. Dat heeft geleid tot een forse matiging van de boete, maar niet tot volledige kwijtschelding.
Waarom kon de pallet vallen?
In dit specieke geval werden de pallets in de palletstelling extra ondersteund door een dieptedrager. Zoals zo vaak bij dieptedragers, worden deze los over de liggers gelegd. De consequentie hiervan is echter dat de dieptedragers kunnen bewegen evenwijdig aan de liggers (van links naar rechts dus) als gevolg van het plaatsen en uitnemen van pallets.
Aangezien er dieptedragers verschoven waren stond een pallet niet meer stabiel op de liggers, maar stond deze scheef. De lading op de pallet kon op dit manier van de pallet vallen toen deze door een reachtruck uit de stelling genomen werd.
Wat had de werkgever kunnen doen om dit te voorkomen ?
Als je de hele uitspraak lees heeft de werkgever veel gedaan om een veilige omgeving te creëeren voor haar medewerkers:
- Werkgever was zich bewust van het risico dat dieptedragers konden verschuiven en dat pallets daardoor instabiel konden staan met risico’s tot gevolg
- Werkgever was druk bezig met het zoeken naar alternatieven. (Het vastboren van een dieptedrager op de ligger wordt namelijk vaak niet toegestaan door de fabrikant van de stellingen red.)
- Werkgever was bezig met speciale H-Frames in plaats van dieptedragers die veiliger zijn.
- Werkgever heeft voor al haar warehousepersoneel een brochure over veilig werken gemaakt waarin speciaal aandacht wordt besteed aan de risico’s van de dieptedragers
- Iedere medewerker heeft de Veiligheidsregels uit 2006 ontvangen waarin chauffeurs worden gewezen op de verplichte veiligheidsrichtlijnen
- Stellingen en heftrucks werden met regelmaat gekeurd
- Teamleiders houden toezicht tijdens inspectierondes
- Vloerleiders houden voortdurend toezicht
- Er zijn ARBO-rondes waarin ook de stellingen worden meegenomen.
Ook na het ongeval is men verder gegaan met het verbeteren van de veiligheid:
- De H-Frames zijn geplaatst
- Werkgever heeft een veiligheidscommissie opgericht
- Er zijn extra trainingen en instructies geïntroduceerd
- Er zijn hierdoor tot op heden geen ongevallen meer geweest
Best indrukwekkend. Er zijn meer dan genoeg werkgevers die niet zo goed georganiseerd zijn qua veiligheidsbeleid. Toch is deze werkgever tot een boete veroordeeld. Had hij dat op enige manier kunnen voorkomen?
Wat kunnen we als branchegenoten leren van deze case?
Eerlijk gezegd denk ik niet direct dat er iets overduidelijk fout is gegaan. Mogelijk dat de H-Frames sneller geplaatst hadden kunnen worden. Mogelijk dat men nooit diepteliggers had moeten kiezen maar bijvoorbeeld persroosters. Mogelijk had men mens en machine moeten scheiden zodanig dat de medewerker niet in de buurt van een reachtruck kon worden. Mogelijk dat de fabrikant van de stellingen een rol had kunnen spelen. Maar dat is koffiedik kijken en een typische ‘met de kennis van nu’ redenering.
Dat neemt niet weg dat deze case wel van belang is. Enerzijds omdat werkgevers er nog te vaak vanuit gaan dat een palletstelling altijd veilig is, terwijl juist de combinatie met menselijke factoren risico’s kunnen opleveren. Anderzijds omdat we er uit kunnen leren dat de werkgeversverantwoordelijkheid voor een veilige werkplek heel ver reikt. En dat je dus als werkgever, ook bij palletstellingen, heel goed moet weten waar de mogelijke risico’s liggen en hoe die te voorkomen of maximaal te beheersen.
Daar ligt ons inziens ook een taak voor de leveranciers. Die weten vanuit ervaring als geen ander dat, in dit geval, een dieptedrager kan verschuiven. Die kan de klant wijzen op de mogelijke risico’s en hoe die te beheersen zijn. Want ondanks alle maatregelen die deze werkgever nam, kreeg hij toch een forse boete en is er iemand gewond geraakt die er gelukkig relatief nog goed vanaf gekomen is.
